NASA’nın 1969 yılında gerçekleştirdiği Apollo vazifesiyle birlikte Neil Armstrong, Ay’a ayak basan birinci insan oldu. O vakitten bu vakte da komplo teorileri üreten bireyler, bunun daima uydurma olduğunu, adeta bir sinemaymış üzere kurgulandığını savundu. Hem de bunu yaparken birbirinden farklı argümanlar(!) kullandılar.
Kendi argümanlarını sunarken bir yandan da elimizdekileri sorgulayan bu şahıslar, “madem bu görev yapıldı, kalıntılarını neden bugün göremiyoruz, neden bayraklar hâlâ orada değil?” üzere sorularla karşımıza çıkıyor. Gelin bu mevzuyu daima birlikte aydınlatalım.
Öncelikle, bayraklar ve inişten kalan izler hâlâ orada.
“Bunu nereden biliyoruz?” diye merak edenlerimiz olacaktır elbette. Buradaki bilgilerimizin kaynağı, Ay’ın yörüngesinde bulunan ve yeryüzü biçimlerinin ayrıntılarını Dünya’ya aktarmakta olan Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) isimli uzay aracı.
Söz konusu araç, geçtiğimiz yıllarda Ay’a dikilen bayrağın gölgesini ve astronotlar tarafından Apollo misyonunda bırakılan izleri yakaladı.
Fakat biz bu türlü söylediğimizde aklınızda bayrak fotoğrafları canlanmasın. Çünkü LRO’nun yakaladığı imajlarda yalnızca bayrağın gölgesi göze çarpıyor. O da yalnızca pikseller hâlinde.
Peki neden bayrağın kendisini (ya da artık kendisinden ne kaldıysa onu) göremiyoruz?
Sorunun yanıtı kolay; zira bayrak hem küçük hem de uzakta. Ayrıyeten bildiğimiz üzere bu bayrak yere serilmedi. Onun yerine Ay’ın yüzeyine dikildi. Bu da LRO ile de baksak kendi teleskoplarımızla da baksak kendisini görmenin zor olduğu manasına geliyor
Zaten kelam konusu bayrak, üstteki görsellerde bu yüzden gölgesi sayesinde fark ediliyor.
Tamam da yok mu bizde şöyle güzelinden büyük bir teleskop? Buradan öbür gezegenleri, hatta galaksileri bile görüyoruz. Ay dediğin şuradan şurası
Maalesef o işler o denli olmuyor. Uzay düzeyine çıktığımızda, söylediğimiz üzere Ay, şuradan şurasıymış üzere görünüyor. Ama bu, Ay ile ortamızda 350 ile 400 bin kilometre kadar aralık olduğu gerçeğini değiştirmiyor.
Bu uzaklık yetmezmiş üzere bir de üzerine dik formda yerleştirilmiş 125 cm uzunluğunda bir bayrağı görmek istiyorsanız Hubble’dan bile fazlasına gereksiniminiz var.
Hatta James Webb Teleskobu bile bu iş için gereken ölçülerin yakınından bile geçemiyor.
Şu an Dünya’da bulunan en büyük teleskop, 10,4 metrelik ana ayna çapıyla Gran Telescopio Canarias (GTC). Hubble’da ise bu çap, 2,4 metreye düşüyor.
Bize çok sayıda yeni kapı açan James Webb Teleskobu ise 6,5 metrelik ana ayna çapına sahip.
Ama bizim kelam konusu bayrağı görebilmemiz, daha doğrusu ayırt edebilmemiz için 200 metre çapında aynası olan bir teleskoba gereksinimimiz var.
Sadece bu da değil. Bu teleskobu söz konusu boyuta ulaştırsak bile bayraklar yalnızca bir piksel olarak görünecektir. Çözünürlüğü (ve dolayısıyla boyutu) artırmak için de buna yönelik ekipmanlarla bu teleskobu donatmak gerekecektir. Lakin Ay’daki bayrakları görmek istiyorsanız kabaca gereksiniminiz olan donanım bu halde.
Meraklı olanlar, bahsin matematiğine buradan ulaşabilir. Hesapların yalnızca bayrağı görmek için yuvarlanarak yapıldığını belirtelim. Pekala siz, zati orada olduğunu bildiğiniz ve kabaca gördüğünüz bir bayrağı görmek için bu kadar masrafa ve uğraşa girer miydiniz?
Peki galaksileri nasıl görüyoruz?
Galaksiler için bunu mümkün kılan şey, uzakta olmasına rağmen devasa boyutlarda olmaları diyebiliriz. Buna ek olarak parlak olmaları da teleskoplar tarafından görülmelerine katkı sağlıyor.
Ay ise bu devasa parlak yapıların yanında küçük ve karanlık kalıyor.
Konu hakkındaki fikirlerinizi yorumlar kısmında paylaşmayı unutmayın.
- Kaynaklar: Ask an Astronomer, BBC, Azcentral
